مسعود " زَقُوم "
مقدمه :
برای اولین باردر افغانستان مردم ما با اولین نشریه بنام "شمس النهار" ، در زمان امیر شیرعلی خان بنا بر رهنمود مدبرانه سید جمال ا لدین افغانی، از واقعات وحوادث مملکت وجهان آشنا شدند.اما قبل ازآن ،خبرهااز طریق جارچی ها در جاده عمومی و یادر چهار چته کابل ویادرمساجد جامع برای مردم ابلاغ میگردید.
موجودیت چاپ خانه سنگی کابل ،زمینه نشرابلاغیه ها وکتاب ها را در سالهای بعدی همراه داشت واین پروسه در زمان امیر عبدالرحمن خان وامیر حبیب الله خان گسترش وپیگیری گردید.نشریه سراج الاخباربامدیریت ودرایت پدر ژورنالیزم افغانستان تحول عمیق وگسترده در زندگی اجتماعی وسیاسی مردم ما به وجود آورد.بعد ازاین هموطنان ما نه تنهااز حوادث و اخبار کشور خود اطلاع حاصل میکردند، بلکه از واقعات جهان نیز باخبر می شدند.این رشد مطبوعاتی در زمان شاه امان الله خان نیز سیر افقی خود را پیمود و تعداد بیشتر روزنامه ها وجراید در کابل و ولایات منتشرمیگردید. نصب دستگاه رادیو اقدام دیگری در پیشبرد وسایل ارتباط جمعی بود.انکشاف این دستگاه کوچک به دستگاه بزرگ رادیو افغانستان وبعدا"سینما ، فلم وتلویزیون وبلاخره مدیریت های سمعی وبصری وزارت معارف ودر پایان دیپارتمنت ژورنالیزم در چوکات پوهنحًی ادبیات وعلوم بشری پوهنتون کابل وسایل ارتباط جمعی را دربعد تازه ای معرفی کردند.در طول این مدت وسایل ارتباط جمعی کلا" از افکار وکارکرد های دولت وحکومت های وقت نمایندگی میکردند. تنها چند نشریه واخبارغیر دولتی وآنهم بصورت وقفه ای که ارگان های نشریاتی وتبلیغاتی احزاب وسازمانهای راستی وچپی بود، به چشم میخورد .البته هیچکدام از آنها جوابگوی خواسته ها و آرزو های مردم ما نبودند .
در حال حاضر وسایل ارتباط جمعی نقش مهمی رادر شکل گیری افکار عامه ایفا می نماید واخبار وجراید ودیگر وسایل ارتباط جمعی تبدیل به یک متاع همگانی ویک نیاز جمعی شده است وپاسخگوی به نیاز های اساسی اندیشه ها ونقش اطلاع رسانی به مردم وبالابردن فهم وشعور سیاسی جامعه از وظایف مهم وسایل ارتباط جمعی است.
در کشور ما در این چند سال اخیر با ایجاد مراکزوسایل ارتباط جمعی وژورنالیستی رونق گرفته است وجای مسرت است که با وجود محدودیت های متفاوت ومختلف،وسایل ارتباط جمعی در حال رشد وتوسعه دیده میشود .
وسایل ارتباط جمعی ووحدت مردم ما :
وسایل ارتباط جمعی در جوامع گذشته و امروز حیثیت کلی دارند.بخصوص در کشورما که در این چند سال اخیر وسایل ارتباط جمعی بطور روزافزون ازدیاد و انکشاف یافته است وما این انکشاف را به فال نیک گرفته و باعث خوشنودی ما میگردد ،در حالیکه چنین رشد وانکشاف در کشور ما با رشد وانکشاف جامعه ما از نگاه اجتماعی ،سیاسی واقتصادی یکسان نبوده است.
اما جوامع غربی و عده ئی از کشورهای آسیائی با انکشاف روند وسایل ارتباط جمعی یکجا رشد یافته اند. عوامل که ما را از چنین رشد وانکشاف باز داشته است:عدم پلان های اجتماعی واقتصادی منظم وسرتاسری در کشور بود که
سطح بیسوادی راافزایش داده وقرار احصایه های سازمان ملل متحد به بالاترین سطح قرار داشت،کمبود برق،نبودروزنامه ها وجراید،رادیو وتلویزیون واخیرا" کمپیوتر وانترنت همه دست بدست هم داده ومردم ما را ازرشد وانکشا ف اجتماعی و اقتصادی باز داشته بود. اما امروز با یک دید سریع ، رشد وازدیاد تمامی وسایل ارتباط جمعی را در کشور خود شاهد هستیم .
که با رشد فرهنگی وکلتوری ما متوازن نیست.
در چنین حالت چه تصوری در ذهن مردم ما خطور خواهد کرد:با شعار های میان تهی دیموکراسی وآزادی بیان ،هرکس هرچه میخواهد میگوید،مینویسد وپخش میکند.بدون در نظرداشت اینکه آیا جامعه ما توان جذب این همه اطلاعات درست و نادرست و بعضا"غرض آلود را دارند ویا خیر؟
جواب واضح است جامعه ایکه رشد فرهنگی واقتصادی آن کمترازرشد وانکشاف وسایل ارتباط جمعی است و سه دهه جنگ که همه داروندار ما راازبین برد، طبعا" چنین عدم توازن،دیگرگونی های اجتماعی وسیاسی را در جامعه بوجود می آورد.و اختلافاتی را بین مردم بروز میدهد. چه بسا نود فیصد وسایل ارتباط جمعی از طرف سازمان ها،احزاب ،گروه های قومی وملی ومذهبی، افراد استفاده جووسرمایه داران سرپرستی ،تمویل وپشتیبانی میگردد.
قرار یکه برای هموطنان عزیز ما واضح وروشن است که این گروه ها وسازمان ها وافرا د نه برای افغانستان ونه برای مردم ما،بلکه برای استفاده های شخصی ،سازمانی،گروهی وحزبی خود چنین وسایل را به چرخش انداخته اند.که این خود یکی از عوامل تشنج وگسستن وحدت ملی در کشور ومردم ما میگردد.
اما نکته مهم اینکه عده ای از گرداننده گان این وسایل در خدمت کشور های قرار دارند که در تشنج وتداوم جنگ سهم عمده را بازی میکنند. کشور های وجود دارد که آرامش ، رشد ، انکشاف ووحدت ملی مردم افغانستان رادامن میزنند وبه شکلی از اشکا ل مداخلات خود را پنهان وآشکارا مبرهن می سازند ومردم ما به اثر عوامل که قبلا" ذکرشده است،بی خبر از هجوم و استعمار فرهنگی که از طریق رسانه ها خبری وتصویری چون جراید ، روزنامه ها ، تلویزیون ها ، رادیو ها ،انترنت وسایت ها وبلاگها ،دنباله رو آنان میگردند وبدون اینکه احساس نمایند آگاهانه ویاغیرآگاهانه در عدم وحدت کشور ومردم خویش سهیم می شوند.
گفتار فوق به معنی آن نیست که ما علیه رشد وانکشاف وسایل ارتباط جمعی قرار داریم . بلکه گرداننده گان وسایل فوق مواد وامتعه خویش ودیگران رابرای ما عرضه می نمایند.این بر ما است که متوجه باشیم متاعی را بپسندیم که شایسته و در خور
جامعه ما است تا لطمه در روابط اجتماعی ، اقتصادی وسیاسی مردم ما وارد نکنند .و وحدت ملی ما را خدشه دار نسازند .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر